TIỂU SỬ
Họa sĩ Mai Đắc Linh tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội và là thành viên của Hội mỹ thuật Việt Nam.
Họa sĩ Mai Đắc Linh nổi tiếng nhờ cách sử dụng chất liệu truyền thống trong các tác phẩm của mình:
“Tranh sơn mài truyền thống có năm màu cơ bản: Đen, đỏ, vàng, bạc và trắng. Nhưng tôi hiếm khi sử dụng những màu này vì chúng hạn chế hiệu ứng của tranh”.
“Cũng như nhiều họa sĩ sơn mài khác, tôi có cách phối màu riêng của mình. Có những gam màu này trước đây là không thể chấp nhận được đối với tranh sơn mài, nhưng nếu bạn đặt chúng vào đúng vị trí thì kết quả sẽ vô cùng xứng đáng” – Họa sĩ Mai Đắc Linh chia sẻ.
Tác phẩm của Mai Đắc Linh là kết hợp giữa chất liệu truyền thống và đồ họa hiện đại. Anh sử dụng nhựa cây sơn (tên khoa học là Toxicodendron vernicifluum) được trồng ở tỉnh Phú Thọ – nơi có rất nhiều loại cây này.
Sơn mài ban đầu được dùng để làm đồ sơn mài và trang trí đồ gỗ thờ cúng trong các đình chùa. Nó đã được sử dụng trong hội họa và mỹ thuật từ những năm 1930, khi các nghệ sĩ tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương bắt đầu sử dụng chất liệu thủ công truyền thống trong các tác phẩm nghệ thuật của họ.
Dù biết tranh sơn mài nhưng Linh không có đủ thời gian để làm dù chỉ một bức.
Sau khi tốt nghiệp khoa Đồ họa trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội năm 1993, anh bắt đầu vẽ tranh trên giấy dó (giấy poonah) – một loại hình nghệ thuật truyền thống của Việt Nam.
Giấy dó được làm từ vỏ cây dó ở miền Bắc Việt Nam. Chất liệu truyền thống từ lâu đã được sử dụng cho các bức tranh dân gian, thư pháp, các tài liệu của các triều đại trước và gia phả gia đình.
SÁNG TẠO KHÁC
Họa sĩ Mai Đắc Linh thực sự kiếm sống từ những bức tranh giấy dó của mình vào thời điểm đó, tất cả đều mô tả cuộc sống hàng ngày của người dân tộc thiểu số và được các nhà sưu tập mua. Anh nuối tiếc vì đã không giữ ít nhất một tác phẩm làm kỷ niệm của những năm đầu sự nghiệp.
Sau thành công với tranh giấy dó, anh quyết định thử sức với tranh sơn mài. Trong vòng hai năm, anh đã tạo ra khoảng 30 tác phẩm lớn với sự giúp đỡ của một trợ lý. Nhưng Mai Đắc Linh không bao giờ có ý định triển lãm chúng, cho đến khi một trong những người bạn học của anh ấy tổ chức một cuộc triển lãm. Sau đó anh quyết định theo bước.
Triển lãm cá nhân đầu tiên của anh là tại Nhà triển lãm Hà Nội vào năm 1999 và được các nghệ sĩ gạo cội như Mai Văn Hiến và nghệ sĩ/nhà phê bình mỹ thuật Phan Cẩm Thượng khen ngợi. Mai Đắc Linh đã tạo được ấn tượng tốt với giới nghệ sĩ và những người yêu thích mỹ thuật bởi những tác phẩm hội họa trên chất liệu giấy dó.
Cuộc triển lãm đó là một trong ba cuộc triển lãm mà anh đã tổ chức trong gần 30 năm làm nghệ thuật. Hai cuộc triển lãm còn lại là cuộc triển lãm sơn mài tại Art Viêt Nam Gallery ở Hà Nội vào năm 2005 và một cuộc triển lãm ở Victoria’s Gallery ở Paris năm 2014.
Anh cũng đã tham gia triển lãm nhóm tại Việt Nam, Trung Quốc và Pháp, đoạt giải Ba tại Triển lãm Mỹ thuật Quốc gia năm 1995.
NHỮNG TÁC PHẨM ĐANG SÁNG TÁC
Hiện tại, họa sĩ Mai Đắc Linh đang tạo ra ba bức tranh mới tại xưởng vẽ của mình ở Hà Nội.
“Tranh sơn mài cần một thời gian dài để hoàn thành. Các chất liệu phải đúng. Đôi khi tôi phác thảo một ý tưởng trên giấy sau đó phát triển nó thành một bức tranh, nhưng đó không phải là cách tôi làm tất cả các bức tranh sơn mài của mình. Có thể khó thay đổi một ý tưởng trong tranh sơn mài, nhưng đôi khi thay đổi lại là một bất ngờ thú vị ” – Họa sĩ Mai Đắc Linh chia sẻ.
Ms. Luneta Phan – Giám đốc Nghệ thuật Lunet Art Galerie cho biết: “Để tìm kiếm một cách thể hiện khác với các bức tranh phương Tây, anh ấy sử dụng ánh sáng trong không gian hai chiều của hình ảnh và đường nét. Với những khoảng trống và biểu tượng, ngôn ngữ của một bức tranh có thể được tìm thấy trong những tác phẩm thô ráp như những bức chạm khắc cổ mà chúng ta thường gặp trong Phật giáo”.
Mới đây, Lunet Art Galerie đã mời họa sĩ Mai Đắc Linh trưng bày các tác phẩm của mình tại triển lãm “Tranh sơn mài – Biểu hiện và Trừu tượng. Anh có 07 tác phẩm tham gia triển lãm, bao gồm cả tác phẩm mới nhất của anh – mang tên Danh gia vọng tộc. Tác phẩm này được sáng tác vào năm ngoái và là bức tranh sơn mài đầu tiên của anh sau khi trở về nước từ Pháp, nơi anh sống từ năm 2000 – 2016, nơi anh không thể làm tranh sơn mài.
Danh Gia Vọng Tộc có kích thước 60cm x 180cm, khá khác biệt so với kích thước tranh sơn mài thông thường.
Thời gian trong tĩnh lặng là tác phẩm anh đã tạo ra cách đây một thời gian, cũng được trưng bày trong triển lãm. Tác phẩm bao gồm ba mảnh, kích thước 33cm x 33cm, có các biểu tượng hình vuông và tròn từ triết lý Âm – Dương. Cách miêu tả tượng trưng này gợi cho người xem những giá trị truyền thống sâu sắc. Anh đã sáng tác nó vào năm 2011, nhưng đây là lần đầu tiên tác phẩm này được giới thiệu tới công chúng.
Nguồn: Bình Nguyễn – Vietnamnews.vn
