“Vũ trụ trong đầu và Vũ trụ trong tim” – Họa sĩ NHH khi nhắc đến Họa sĩ Trương Bé.
“Cho tôi gửi lời chào đến người họa sĩ đầy tâm huyết – Họa sĩ Trương Bé. Cả một đời sống trong niềm đam mê với nghệ thuật”.
————
Họa sĩ Trương Bé – Một con người đã gắn bó với nghệ thuật sơn mài truyền thống, một gương mặt, một chân dung người nghệ sĩ đã cống hiến cho nền Mỹ thuật nước nhà.
Ngay sau Đại hội Hội Mỹ thuật Việt Nam, tháng 12/2019, hay tin Ông không tham dự Đại hội vì lý do sức khỏe. Sự linh tính đã mách bảo tôi rằng tôi cần tìm gặp Ông ngay.
Khi kỳ nghỉ Tết Dương lịch kết thúc, ngày 04/01/2020 tôi đáp chuyến bay vào Huế với tâm trạng hoan hỉ của sự thành công khai mạc triển lãm “Chân dung nghệ sĩ – Nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo”. Tôi đã hăm hở mang một trái tim rung động với nghệ thuật, một sự thành kính với nghệ sĩ và tìm đến nhà Họa sĩ Trương Bé. Mong muốn được làm một chương trình “Chân dung nghệ sĩ – Họa sĩ Trương Bé” trong năm 2020 – như một trong những chương trình bảo trợ của Lunet Art dành cho những nghệ sĩ đã trọn đời cống hiến cho nền mỹ thuật Việt.
Sự lo lắng của tôi là có thật, sức khỏe của Ông không tốt. Ông ngồi xe lăn ra tiếp đón chúng tôi, sau đợt trị liệu. Ông đội chiếc mũ phớt để che đi vết thương trên đầu và vẫn giữ một hình ảnh thân quen, với thần thái tươi cười, Ông đón tiếp chúng tôi với cái bắt tay thật chặt.
Cảm nhận của tôi, đó chỉ có thể là một con người với ý chí mạnh mẽ vượt lên cả sự đau đớn, chẳng màng đến cái thân thể ốm yếu, phải thật bản lĩnh và nghĩa hiệp mới có thể tươi cười với những cơn đau như vậy.
Khi chúng tôi đến, Ông vẫn còn đang muốn vẽ, vẽ nhiều, muốn được khai mạc triển lãm tiếp vào tháng 10/2020 (Thật là một sự trùng lặp, tôi đã rất mừng vì ông đã đăng ký ngày triển lãm đúng ngày sinh nhật tôi!).
Với Ông, vẽ không chỉ là sự say mê, là tình yêu, mà lẽ sống!
– Con chào Thầy! Con là Luneta Phan – Giám đốc Nghệ thuật của Lunet Art, hôm nay con từ Hà Nội tới đây thăm Thầy.
– Tôi đã dạy cô được ngày nào đâu mà cô gọi Tôi là Thầy?! – Rồi ông cười nửa đùa, nửa thật.
– Đối với con, cuộc đời cống hiến của Thầy cho nghệ thuật – đã dạy con nhiều bài học. Con đã học từ những cống hiến của Thầy, từ tác phẩm của Thầy, từ sự lao động nghệ thuật của Thầy.
Sau đó, câu chuyện trở nên cởi mở hơn…
Tôi chia sẻ rằng, Lunet Art mong muốn có sự hiện diện của Ông trong triển lãm Tranh sơn mài “Biểu hiện và trừu tượng”, một phong cách trừu tượng trên chất liệu sơn mài. Nhưng Ông từ chối vì không còn nhiều tranh sơn mài nữa. Ông chia sẻ rằng Ông rất cảm động trước những gì chúng tôi làm cho nghệ thuật.
Chân dung họa sĩ Trương Bé
Như một điềm báo, Ông nói với tôi như một thông điệp, một lời căn dặn với những họa sĩ trẻ – một lời di chúc cho thế hệ họa sĩ đang tiếp bước: “Họa sĩ, anh ta không chỉ có tư duy trừu tượng, mà anh còn là một nhà triết học”.
Nhìn vào nghị lực của Ông, tôi đã đưa vào bài thông điệp của triển lãm lần này:
“Lunet Art kỳ vọng những người nghệ sĩ của chúng ta hôm nay có đủ nghị lực để vượt qua chính mình. Lunet Art cũng mong rằng người họa sĩ sẽ luôn mang trong mình một khát khao, một ngọn lửa bứt phá trên con đường sáng tác nghệ thuật. Các anh hãy giữ cho mình một ý trí và một ngọn lửa sáng tạo mạnh mẽ hừng hực cháy trong tâm thức”.
Tôi trở về Hà Nội để chuẩn bị cho cuộc triển lãm mới, trong lòng đầy suy tư. Vẫn còn cảm nhận được sự tâm huyết với cái cầm tay tôi thật chặt như gửi gắm, Ông nói: “Phải khẳng định được chất liệu sơn mài là chất liệu hội họa hàn lâm – đầy đủ, phải đưa ra chứng minh với thế giới điều đó. Họa sĩ chứng minh bằng tác phẩm thôi – chưa đủ, phải có cả Nhà nghiên cứu, phê bình và Nhà nước nữa” – nhìn vào mắt tôi, tay bắt chặt, Ông mỉm cười.
Tôi tự nhủ sẽ làm hết sức mình, để đưa hội họa sơn mài Việt Nam đến với cộng đồng yêu nghệ thuật cả trong nước và thế giới, chúng tôi sẽ tìm kiếm và tôn vinh những người nghệ sĩ như Ông, sẽ hoạt động vì những người nghệ sĩ đã cống hiến cả đời cho nghệ thuật Việt. Bởi những điều tốt đẹp họ đã làm cho cuộc đời này thì chúng tôi, phải làm được chút gì đó, để tôn vinh họ chứ!
Nếu như có thể, chúng tôi muốn tôn vinh họ ngay khi họ còn đang sống.
Một sự nuối tiếc, một nỗi buồn sâu lắng, khi hay tin Ông đã ra đi. Cho Lunet Art gửi lời chào Ông, kính chúc Ông an nghỉ nơi suối vàng!
Hà Nội, 09/04/2020
– Luneta Phan –
